รอมาหลายปี ในที่สุดปีนี้ก็สมหวัง .. หลังจากที่โม้มาแล้วหลายรอบ

เรื่องของเห็ดโคนที่ฉันเฝ้ารอมาแล้วหลายปลายฝน ในที่สุดปลายฝนปีนี้

ก็มีเห็ดโคนผุดขึ้นมาให้ได้ขุดและหม่ำเสียหายอยาก

 

.

 

 

พอล่วงเข้าเดือนกันยาในแต่ละปี ช่วงรอยต่อของปลายฝนและต้นหนาว

ชาวสวนชาวป่าเป็นอันรู้กันว่าเป็นฤดูเก็บเห็ดโคน ตามบันทึกที่ฉันเคยเก็บสถิติไว้

เห็ดโคนในสวนที่บ้าน จะผุดขึ้นมาระหว่างวันที่ 11-17 กันยายน ซึ่งสภาพแวดล้อมที่พบ

มักจะเป็นบริเวณที่มีใบไม้แห้งหมักหมมเป็นจำนวนมาก และมีสภาพความชื้นสูง

ทั้งบริเวณกอกล้วยริมบ่อปลา แต่ที่จะพบเป็นประจำคือกอไผ่ เพียงแต่ช่วงสองปีมานี้

ไม่เคยพบเห็ดโคนในสวนที่บ้านเลย จนฉันเริ่มจะทำใจว่าดินของเราอาจจะไม่เหมือนเดิม

หรืออาจจะเพราะสัตว์ธรรมชาติที่เราไม่เคยทำร้ายคงมีส่วนที่ทำให้ดินเปลี่ยนสภาพ

ไม่ว่าจะน้องเหี้ย .. วรนัส .. หรือน้องนกกินปลาต่างๆ ที่ชอบขับถ่ายลงพื้นดินบริเวณ

ที่เคยพบเห็ด

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

สัปดาห์ก่อนข่าวชาวบ้านละแวกนี้ที่ฮือฮา คือ ข่าวของการเก็บเห็ดโคนที่ปีนี้ดูเหมือนว่าจะชุก

ด้วยว่าบางบ้านเห็ดโคนขึ้นไล่ตั้งแต่หน้าบ้านยันข้างบ้านเก็บกินเก็บขายกันได้หลายกิโล

ฉันได้ยินแล้วก็ได้แต่แอบอิจฉา ..และทำใจว่าดินเราคงไม่เหมือนเดิมแล้วจริงๆ

เห็ดจึงไม่ผุดขึ้นมาให้เก็บหลายปีแล้ว

 

 

 

วานบ่าย .. เดินสำรวจสวนเพื่อตรวจสภาพว่าจะรับมือกับวันน้ำมากในปีนี้ไหวมั้ย

แล้วสายตาก็ปะเข้ากับเห็ดดอกเล็กๆ สีขาวมีหมวกสีน้ำตาลอ่อนจุดน้ำตาลเข้มตรงกลาง

ที่ชูดอกให้สะดุดตาอยู่ข้างกอไผ่ ด้วยความแน่ใจแต่ไม่มั่นใจจึงเดินเข้าไปดูใกล้ๆ แล้วก็พบว่า

บริเวณโดยรอบมีเห็ดแบบเดียวกันทั้งที่บานแล้วและเพิ่งจะผุดพ้นดินขึ้นมาอีกมากมาย

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ไม่ต้องบอกตัวเองก็รู้โดยสัญชาตญานว่าใช่แน่ .. แม่นแหล่ว .. นี่แหละเห็ดโคนสวนแท้ๆ

มิรอช้าและไม่ปริปาก .. แอบงุบงิบเดินกลับบ้านมาหยิบมีดปลายแหลมอันเล็กเดินกลับเข้าสวน

ฟันใบตองมาหนึ่งทางเพื่อเอามารองเห็ด เพราะโบราณว่าห้ามเก็บเห็ดใส่ภาชนะเหมือนคนโลภ

เพราะเห็ดโคนเป็นทรัพย์ในดินที่ธรรมชาติอนุญาตให้ลิ้มรสเพียงปีละหนึ่งครั้งประทังความอยาก

แม้โบราณว่าอย่างนั้น แต่ฉันมองในแง่วิทยาศาสตร์ว่าเพราะเห็ดเป็นพืชที่ค่อนข้างเปราะบาง

หากเก็บลงภาชนะ ความที่ขุด โยน ขุด โยน อาจจะทำให้ช้ำและหม่ำไม่อร่อย

 

 

 

ส่วนเรื่องห้ามกระโตกกระตากนั้นก็เช่นกันที่โบราณว่าจะทำให้เห็ดขยาดแล้วไม่ขึ้นมาให้เก็บกินอีก

แต่ฉันก็คิดว่า น่าจะเพราะเห็ดโคนเป็นของหายากและมีราคาแพง ดังนั้นถ้าใครเจอแล้วโพนทะนา

เพื่อนบ้านใกล้เคียงก็อาจจะพากันมาเก็บ แล้วไม่ใช่อะไรหรอกนะ แต่พอคนมากเข้า ต่างคนต่างหา

ก็อาจจะพากันเหยียบจนเสียหน้าดิน เห็ดที่อาจจะผุดอีกในภายหลัง ก็อาจจะผุดขึ้นมาไม่ได้

ที่กำลังผุดก็อาจจะเสียหาย เสียของเปล่า ..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

หลังจากเจอเห็ดและขุดเห็ดเมื่อวานนี้ซะหนึ่งครั้ง วันนี้เมื่อซักครู่ ฉันเดินกลับเข้าไปบริเวณเดิมอีกรอบ

และคราวนี้เองที่เจอเห็ดมากกว่าวานนี้อีก ฉันก็ทำแบบเดิมคือกลับเข้าบ้านเงียบๆ มาเอามีด

แล้วตัดใบตองไปนั่งขุดเห็ด รวมสองวันนี้ ฉันเดาว่าตัวเองขุดเห็ดโคนได้ราวๆ 2 กิโลกรัม

วานนี้ทำแกงจืดเห็ดโคนไปรอบ ยังเก็บไว้อีกครึ่ง กลางวันนี้จะยำเห็ดโคนใส่กุ้งและปลาหมึก

ส่วนที่เก็บมาวันนี้ยังแอ้งแม้งรอขูดดินออกจากโคนอยู่ในครัว

 

 

 

 

ลูกสาว .. เด็กเมืองบ้านสวนออกปากถามว่า .. แม่ดีใจอะไรนักหนากับแค่เห็ด

ฉันตอบลูกว่า .. หล่อนจะไปรู้อะไร นี่แหละทรัพย์ในดินของแท้ ที่นับวันจะยิ่งหายาก

เพราะเห็ดโคนบ้านเราน่าจะเป็นเห็ดชนิดเดียวที่ยังไม่สามารถเพาะพันธุ์ได้ ส่วนเห็ดโคนญี่ปุ่นน่ะ

วางขายเกลื่อน จะกินเมื่อไหร่ก็หากินได้ง่าย ความซาบซึ้งต่อผืนดินต่อธรรมชาติก็เลยจางไป

เพราะไม่ต้องเฝ้ารอ ไม่ต้องคาดหวังและก็ไม่ต้องมือเปื้อนดินขุดทรัพย์ในดินด้วยมือตัวเอง

 

 

 

 

เพิ่มเติมประโยชน์ทางการแพทย์ของเห็ดชนิดต่างๆ มีดังนี้ จากเว็บไซต์

http://www.uniserv.buu.ac.th/forum2/topic.asp?TOPIC_ID=1393

 

 

 

1. เห็ดหอม หรือเห็ดชิตาเกะเป็นยาอายุวัฒนะ เพราะช่วยลดไขมันในเส้นเลือด

อีกทั้งยังเพิ่มภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัสและมะเร็งด้วย และมีกรดอะมิโนถึง 21 ชนิด

มีวิตามิน บี 1 บี 2 สูง พอๆ กับยีสต์ มีวิตามินดีสูงช่วยบำรุงกระดูกและมีปริมาณโซเดียมต่ำ

เหมาะสำหรับผู้ที่เป็นโรคไต นอกจากนี้ยังมีแคลเซียม ฟอสฟอรัส และเหล็ก

ซึ่งช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง ช่วยลดความเป็นกรดในกระเพาะอาหาร

ช่วยบำรุงกำลัง บรรเทาอาการไข้หวัด ชาวจีนยกให้เห็ดหอมเป็นอาหารต้นตำรับ “อมตะ”

       

 

 

2. เห็ดหูหนู เป็นกลุ่มคาร์โบไฮเดรต สามารถเพิ่มความแข็งแรงให้เม็ดเลือดขาวในผู้สูงอายุ

ทำให้ภูมิต้านทานร่างกายดีขึ้น รวมทั้งช่วยรักษาโรคกระเพาะและริดสีดวง เห็ดหูหนูขาว ช่วยบำรุงปอดและไต

       

 

 

3. เห็ดหลินจือ มีสารสำคัญ เบต้ากลูแคน ซึ่งมีคุณสมบัติต้านมะเร็ง คนญี่ปุ่นมักใช้ควบคู่

กับการรักษาโรคมะเร็งและโรคผู้สูงอายุ เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง และโรคความดันโลหิตสูง

       

 

 

4. เห็ดกระดุมหรือเห็ดแชมปิญอง รูปร่างกลมมน คล้ายกระดุมที่มีขนาดใหญ่ ผิวเนื้อนวล

มีให้เลือกทั้งแบบสดหรือบรรจุกระป๋อง มีบทบาทในการรักษาและป้องกันการเกิดมะเร็งเต้านม

มากที่สุด โดยสารบางอย่างในเห็ดนี้ไปช่วยยับยั้งเอนไซม์อะโรมาเตส (aromatase)

ทำให้เกิดการยับยั้งการเปลี่ยนฮอร์โมนเอนโดรเจนเป็นฮอร์โมนเอสโตรเจนในผู้หญิง

วัยหมดประจำเดือน เมื่อร่างกายผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนได้น้อยลงก็ลดโอกาส

การเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งเต้านมให้น้อยลงตามไปด้วย

       

 

 

5. เห็ดนางรม เห็ดนางฟ้า และเห็ดเป๋าฮื้อ เห็ดสามอย่างนี้อยู่ตระกูลเดียวกัน

เจริญเติบโตเป็นช่อๆ คล้ายพัด เห็ดนางรมมีสีขาวอมเทา เห็ดนางฟ้ามีสีขาวอมน้ำตาล

ขณะที่เห็ดเป๋าฮื้อจะมีสีคล้ำและเนื้อเหนียวหนาและนุ่มอร่อยคล้ายเนื้อสัตว์มากกว่า

เชื่อว่าสามารถป้องกันโรคหวัด ช่วยการไหลเวียนเลือด และโรคกระเพาะ

       

 

 

6. เห็ดฟาง เป็นเห็ดยอดนิยมของคนไทย นิยมเพาะกันบนกองฟางข้าวชื้นๆ โคนมีสีขาว

ส่วนหมวกสีน้ำตาลอมเทา หาซื้อได้ง่ายตามท้องตลาด ให้วิตามินซีสูง และมีกรดอะมิโนสำคัญ

อยู่หลายชนิด หากรับประทานเป็นประจำจะช่วยเสริมภูมิคุ้มกันการติดเชื้อต่างๆ

อีกทั้งยังช่วยลดความดันโลหิตและเร่งการสมานแผล

       

 

 

 

7. เห็ดหลินจือ นอกจากใช้รับประทานแล้ว ปัจจุบันยังมีการนำไปเป็นส่วนผสม

ของเครื่องสำอางค์อีกด้วย เพราะมีคุณสมบัติช่วยต้านอนุมูลอิสระ ยับยั้งการเจริญเติบโต

ของเนื้อร้าย รวมทั้งกระตุ้นภูมิคุ้มกันไวรัส

       

 

 

8. เห็ดเข็มทอง เป็นเห็ดสีขาว หัวเล็กๆ ขึ้นติดกันเป็นแพ รสชาติเหนียวนุ่ม นำมารับประทานแบบสดๆ

ใส่กับสลัดผักก็ได้ ถ้าชอบสุกก็นำไปย่าง ผัดหรือลวกแบบสุกี้ ถ้ากินเป็นประจำจะช่วยรักษา

โรคตับ กระเพาะ และลำไส้อักเสบเรื้อรัง

       

 

 

 

9. เห็ดโคน ช่วยเจริญอาหาร บำรุงกำลัง แก้บิด แก้คลื่นไส้ อาเจียน แก้ไอ ละลายเสมหะ

การทดลองทางเภสัชศาสตร์พบว่าน้ำที่สกัดจากเห็ดโคนสามารถยับยั้งเชื้อโรคบางชนิด เช่น เชื้อไทฟอยด์